NOCLEGI
ROZKŁADY
REKLAMA
Tego szukamy w Tomaszowie Lubelskim
Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Tomaszów Lubelski pogoda, praca Tomaszów Lubelski, Tomaszów Lubelski, nieruchomości Tomaszów Lubelski, urząd pracy Tomaszów Lubelski, mieszkania na sprzedaż Tomaszów Lubelski.Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Tomaszowie Lubelskim, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.
Na terenach wsi Rogóźno, nad rzeką Sołokiją (wówczas zwaną Bełzem), pojawiła się w pierwszej połowie XVII wieku osada, znana jako Jelitowo, nazwana na cześć herbu Zamojskich – Jelita. Inicjatywę założenia osady można jednoznacznie przypisać kanclerzowi wielkiemu koronnemu, Janowi Zamojskiemu, który był głównym architektem ordynacji zamojskiej. W 1612 r. nadano osadzie nową nazwę – Tomaszów.
Struktura przyszłego miasta skoncentrowała się wokół rozległego placu, który przyjął formę dużego kwadratu. W celu zapewnienia obronności, osada została otoczona wałami z ziemi. Jej strategiczne położenie miało kluczowe znaczenie dla późniejszego rozwoju, gdyż przez nią przebiegał istotny szlak handlowy prowadzący z centrum Rzeczypospolitej na jej południowo-wschodnie obszary.
25 maja 1621 r. Tomasz Zamojski udzielił osadzie przywileju lokacyjnego, ustanawiając wewnętrzny porządek miasta zgodnie z prawem magdeburskim. Król Zygmunt III Waza oficjalnie zatwierdził ten dokument 7 października 1621 r. Władca przyznał również istotny przywilej miastu, umożliwiając mu składowanie soli. Kolejne nadane przywileje oraz wszechstronna opieka i patronat fundatora przyczyniły się do dynamicznego i szybkiego rozwoju miasta. Tomaszów rozwijał się prężnie, w tym istniały różnorodne cechy rzemieślnicze, takie jak kowale, garncarze, stolarze, stelmachowie i kaletnicy. W okolicach roku 1630 populacja miasta sięgnęła prawie 4 tysięcy mieszkańców. Jednak obiecujący rozwój został przerwany w połowie XVII wieku wskutek wojen toczonej z wojskami Chmielnickiego i Szwedami. Kozackie i szwedzkie oddziały plądrowały miasto, doprowadzając do licznych zbrodni na jego mieszkańcach. Dodatkowo epidemie, nazywane wówczas morowym powietrzem, przyczyniły się do spustoszenia i wyludnienia miasta.
W drugiej połowie XVII wieku walki o sukcesję w ordynacji zamojskiej wywołane bezpotomną śmiercią trzeciego ordynata Jana, wojewody sandomierskiego, przyniosły ogromny zamęt i zniszczenie. W roku 1676 Kazimierz Brodecki, starosta jasielski, wykorzystując tę sytuację, najechał i splądrował Tomaszów. W następnych dziesięcioleciach, w wyniku osłabienia Rzeczypospolitej pod wpływem Rosji, Prus i Austrii, Tomaszów znalazł się pod zaborem austriackim, a w 1775 r. ogromny pożar zniszczył istotną część miasta.
Pod koniec XVIII wieku nowi ordynaci, Andrzej i jego syn Aleksander, próbowali przywrócić zdrowie ekonomiczne dóbr ordynackich. W okresie wojen napoleońskich Tomaszów krótko znalazł się w granicach Księstwa Warszawskiego, by po Kongresie Wiedeńskim (1815) znaleźć się w Królestwie Kongresowym. W XIX wieku miasto aktywnie uczestniczyło w wielkich powstaniach narodowych, m.in. w czasie powstania listopadowego w 1830 r., gdzie formowano pułk ochotników o nazwie Złota Chorągiew Wolności. Podczas powstania styczniowego działały tu terenowe władze powstańcze, znane jako Tomaszowski Rząd Narodowy.
W 1866 r. Tomaszów przestał być prywatnym miastem ordynacji, a rok później stał się siedzibą władz powiatowych. Przed wybuchem I wojny światowej pełnił funkcję lokalnego ośrodka administracyjnego, będąc jednocześnie miejscem stacjonowania wojsk cesarskich. W 1921 r. marszałek Józef Piłsudski odwiedził Tomaszów, dekorując Krzyżem Virtuti Militari dwa miejscowe pułki kawalerii za ich udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie II Rzeczypospolitej miasto rozwijało się zarówno gospodarczo, jak i kulturalnie, zbudowano nowe obiekty, takie jak gmach gimnazjum, siedziba sejmiku powiatowego, hale targowe, oraz rozbudowano szpital miejski. Działały tu towarzystwa społeczno-kulturalne, a także lokalna gazeta samorządowa Ziemia Tomaszowska.
W czasie II wojny światowej Tomaszów doświadczył brutalnych ataków. Już 7 września 1939 r. niemieckie samoloty zbombardowały miasto, głównie jego zachodnią część, co skutkowało tragiczną śmiercią wielu mieszkańców. W dniach 17-20 września 1939 r. połączone oddziały Lublin i Kraków pod dowództwem gen. Tadeusza Piskora stoczyły bitwę z niemieckimi wojskami w okolicach Tomaszowa. Mimo heroicznego oporu polskie oddziały, z powodu dużych strat i braku amunicji, skapitulowały. Wojska Frontu Północnego pod dowództwem gen. Stefana Dąb-Biernackiego, próbujące przyjść z odsieczą, również skapitulowały po walkach trwających od 22 do 27 września.
Nastąpił długi okres okupacji, w trakcie którego mieszkańcy aktywnie uczestniczyli w obronie i byli wysiedlani przez Niemców z okolicznych wsi Zamojszczyzny. Tomaszowscy partyzanci brali udział w bitwach z Niemcami w 1942 r. pod Wojdą i w 1943 r. pod Zaborecznem. Mieszkańcy miasta ponieśli ogromne straty ludzkie podczas okupacji, zwłaszcza o charakterze antyżydowskim. Ostatecznie, 21 lipca 1944 r., po zaciekłych walkach z Niemcami, miasto zostało zajęte przez oddziały 23 Armii Gwardii I Frontu Ukraińskiego, a także przez zgrupowanie AK pod dowództwem W. Szczepankiewicza „Drugaka”.
Po wojnie nowe władze przeprowadziły reorganizację miasta, wprowadzając nowe porządki polityczne. W latach 1944-1956 funkcjonowało więzienie NKWD i UB, zwane Smoczą Jamą, w którym przetrzymywani i mordowani byli często byli żołnierze AK i BCH. Odbudowa i rozbudowa miasta miała miejsce w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, co przyczyniło się do znacznego rozwoju Tomaszowa. Miasto uzyskało wysokie lokaty w krajowym konkursie „Mistrz Gospodarności”. Wraz z reformą administracji publicznej w 1999 r. Tomaszów ponownie stał się miastem powiatowym.
Nie przegap najważniejszych informacji
Aktualne wydarzeniaDane statystyczne
Pogoda
PRZECZYTAJ JESZCZE
